Avrupa Merkez Bankası (ECB) Yönetim Kurulu üyesi Piero Cipollone, dijital euronun 2029’da hayata geçirilmesini hedeflediklerini ve Avrupa Parlamentosu, Konsey ve Komisyonun Mayıs ayına kadar mevzuata ilişkin pozisyonlarını netlemesinin beklendiğini açıkladı. Çerçeve yasama tamamlandığında, uygulama ve yaygınlaştırma için 2,5–3 yıllık bir zaman ihtiyacı olduğunu belirten Cipollone, mesajlarını Bloomberg Future of Finance etkinliğinde verdi.
Cipollone’un değerlendirmesi, haftanın başında Eurogroup toplantısında maliye bakanlarının dijital euroya ABD merkezli ödeme devlerinden bağımsız çalışacak bir mimari hedefiyle ilerleme çağrısı yaptığı ve yasama takvimininivmelendirilmeye çalışıldığı bir döneme denk geldi. Politika desteği güçlü görünse de Avrupa Parlamentosu’ndaki teknik başlıklar nedeniyle mevzuat cephesinde hâlen darboğazlar bulunduğu belirtiliyor.
Ne söylüyorlar? Tasarı ne getiriyor?
ECB’ye göre dijital euro, çevrimiçi ödemelerde nakdin dijital karşılığı gibi çalışacak; temel kullanımda ücretsiz, tüm Avro Bölgesi’nde geçerli ve mahremiyet ilkeleriyle uyumlu bir ödeme aracı olarak tasarlanıyor. “Dirençlilik ve kapsayıcılık” vurgusu, kritik hizmet kesintilerinde dahi vatandaşların kamu güvencesindeki dijital yasal ödeme aracına erişebilmesini hedefliyor. ECB, erişilebilirlik gerekliliklerini aşacak şekilde bir ECB dijital euro uygulamasısağlayacağını ve tüm ödeme hizmeti sağlayıcılarının bu uygulamayı desteklemesini öngördüğünü daha önce Avrupa Parlamentosu sunumlarında kayda geçirmişti. Çevrimdışı ödeme ve koşullu ödeme gibi işlevler de gündemde.
“Holding limiti” (cüzdan üst sınırı) ve bankacılık etkisi
Bakanlar düzeyinde, bireysel cüzdanlarda tutulabilecek dijital euro miktarına üst sınır getirilmesine dönük ilkesel mutabakat sağlandığı ve ayrıntıların yasama sürecinde netleşeceği ifade ediliyor. Bu mekanizma, mevduatların hızla merkez bankası parasına kaymasını engelleyerek bankacılık sistemindeki aracılık rolünü korumayı amaçlıyor. Kamuya açık teknik belgeler ve sektör analizlerinde sınır için 500–3.000 avro ya da 3.000–4.000 avro aralığında seçenekler tartışılıyor; kesin tutar henüz belirlenmiş değil.
Neden şimdi? “Stratejik özerklik” ve özel sektör rolü
AB’nin ödemelerde stratejik özerklik hedefi, ABD menşeli kart şemalarına ve platformlara bağımlılığı azaltma motivasyonunu güçlendiriyor. Reuters’in aktardığına göre bakanlar, pan-Avrupa ölçekte çalışacak kamu altyapısıüzerinde özel sektörün inovasyon yapacağı bir model arayışında. ECB, temel altyapıyı sağlamayı, özel sektörün ise cüzdan/arayüz, katma değerli hizmet ve iş modeli inşasını üstlenmesini öngörüyor. Yasama sürecinin 2026 başlarındasonuçlanması halinde, uygulama fazının 2,5–3 yıl sürmesi bekleniyor.
Mahremiyet, ücretler ve erişim
ECB, dijital euronun temel kullanımının ücretsiz olacağını, mahremiyet standartlarının yüksek tutulacağını ve nakdin dijital çağdaki karşılığı olarak genel kabul ve kolay erişim hedeflediğini vurguluyor. Özellikle dijital okuryazarlığı sınırlı veya erişim engeli bulunan kullanıcılar için, büyük puntolu arayüzler ve sesli komut gibi uyarlanabilir tasarımilkeleri test ediliyor.
Piyasaya etkisi: MiCA evreniyle birlikte resmi çerçeve güçleniyor
Dijital euro tartışmaları, MiCA düzenlemesi altında bankaların çıkardığı stabil paraların (e-para token’ları) Avrupa’daki listelemelerinin hızlandığı bir döneme denk geliyor. Son olarak Fransa merkezli Société Générale-FORGE’un dolar teminatlı USDCV token’ı, Almanya’daki Bullish Europe borsasında listelenmeye başladı. Bu gelişmeler, “düzenlenmiş dijital para” evreninde merkez bankası parası (dijital euro) ile özel sektör ihraçlarının bir katmanlı ekosistem oluşturacağına işaret ediyor.
Sonraki adımlar: Takvim ve belirsizler
- Siyasî takvim: Parlamento, Konsey ve Komisyonun Mayıs 2026’ya kadar pozisyonlarını tamamlaması ve ortak metin üzerinde çalışması bekleniyor. Ardından ECB’nin 2,5–3 yıllık uygulama penceresi devreye girecek. Bu da 2029 ufkunu işaret ediyor.
- Teknik tasarım: Çevrimdışı işlev, koşullu ödemeler ve kamu uygulaması gibi modüllerin kapsamı; holding limitinin seviyesi ve faiz taşımama ilkesi gibi tasarım kararları yasama sırasında netleşecek.
- Sektör uyumu: Bankalar ve PSP’ler için müşteri cüzdanı, “waterfall” (aşımda banka hesabına otomatik aktarım) ve uyumluluk süreçleri, kural kitabı yayımlandıkça şekillenecek.