Başkan Trump, TikTok’un ABD kolu için 120 günlük kapanış takvimi verdi. Konsorsiyumda Oracle–Silver Lake–MGX öne çıkıyor; ByteDance %20’nin altına çekilecek, algoritma ABD’de denetlenecek.
TikTok’un ABD’deki belirsizliği, Beyaz Saray’dan çıkan yürütme emriyle resmî bir çerçeveye kavuştu. Başkan Donald Trump, anlaşmanın ulusal güvenlik şartlarını karşıladığını ilan ederek hisse devrine 120 gün içinde tamamlanma takvimi tanıdı. Değerleme yaklaşık 14 milyar dolar olarak telaffuz edilirken, yeni yapıda Oracle, özel sermaye fonu Silver Lake ve Abu Dabi merkezli MGX lider yatırımcı konumunda. ByteDance’in payının %20’nin altına çekilmesi ve algoritma ile verinin ABD içinde Oracle gözetiminde işletilmesi planın omurgasını oluşturuyor.
Yönetişim ve kontrol: Beyaz Saray çerçevesi, ABD çoğunluk hissesi ve yönetimi ilkesini şart koşuyor. Oracle’ın rolü, bir “güvenlik ve denetim operatörü” olarak ABD’de veri barındırma, erişim kayıtlarının izlenmesi ve öneri algoritmasının gözetimini kapsayacak. Konsorsiyumun ayrıntılı pay dağılımı kamuya açıklanmadı; ancak yatırımcı cephesinde Larry Ellison (Oracle), Silver Lake ve MGX’in ağırlığı teyit edilirken, Michael Dell ve Rupert Murdochgibi isimlerin de sürece dahil olması bekleniyor.
Algoritma ve lisans modeli: Anlaşmanın en kritik maddesi, TikTok’u benzersiz kılan öneri algoritması. Washington–Pekin hattında üzerinde uzlaşılan çerçeve, algoritma ve bazı fikrî haklar için “lisanslama” yolunu işaret ediyor. Bu da algoritmanın ABD’de Oracle denetiminde işletilmesi ile Çin’deki ihracat/lisans onayı süreçlerinin birlikte işleyeceği anlamına geliyor. Reuters ve diğer kaynaklara göre, lisans modeli ByteDance’a azınlık payın ötesinde lisans geliri de bırakabilir; bu durum 14 milyar $ gibi görece düşük değerlemeyi açıklayan unsurlardan biri olarak gösteriliyor.
ByteDance’ın rolü ve Kongre denetimi: Müzakerelerde görünen taslak yapıda ByteDance, ABD kolunda azınlık yatırımcı konumuna gerilerken, reklam ve e-ticaret gibi iş kollarında ayrı bir birim üzerinden etkinliğini sürdürmeyi hedefliyor. Bu model, 2024 yasasında aranan “tam ayrışma” ruhuyla ne kadar örtüştüğü bakımından Kongre’de mercek altında. Temsilciler Meclisi Çin Seçici Komitesi Başkanı John Moolenaar, algoritma ve IP tarafında ByteDance ile bağların tümden kesilmesi gereğini vurgulayarak kapalı oturum brifingi talep etti.
MGX faktörü ve tartışmalar: Anlaşmanın yatırımcı cephesinde MGX’in (Abu Dabi) öne çıkması, “tamamen Amerikan” söylemiyle algı/etik tartışmasını büyütüyor. The Guardian ve bölgesel kaynaklar, MGX’in %15 civarında pay alabileceğini aktarıyor. Ayrıca MGX’in 2025 baharında Binance’e 2 milyar $ yatırımı Trump ailesinin kripto girişimi World Liberty Financial (WLF)’ın USD1 adlı stablecoiniyle kapattığı Reuters dahil farklı kaynaklarda yer almıştı. Bu geçmiş hat, politik muhaliflerin çıkar çatışması eleştirilerini artırıyor; Beyaz Saray ise yasal uygunluk ve ABD kontrolü vurgusunu yineliyor.
Değerleme tartışması ve sonraki eşikler: 14 milyar $ etiketi, TikTok’un 170 milyon ABD’li kullanıcı tabanına rağmen “düşük” bulan analistlerce sorgulanıyor; algoritma lisansı ve kâr paylaşımına dair maddeler netleştikçe değerlemenin mantığı daha iyi anlaşılacak. Kapanış için kritik eşikler: Çin’in ihracat/lisans onayı, ABD’de güvenlik komitesi ve denetim yapısının sözleşmeye yazımı, hisse devri takvimi. 120 gün sonunda, planın hukuki ve teknik boşluk bırakan alanları kalırsa yeni bir uyum tartışması kapıda.
