Avrupa Komisyonu, Avrupa’nın en büyük yazılım üreticisi SAP’in iş uygulamalarına yönelik resmî rekabet soruşturması başlattı. İnceleme, şirketin ERP yazılımlarına ilişkin satış sonrası (aftermarket) uygulamaları yoluyla rakiplerini haksız şekilde dezavantajlı bırakıp bırakmadığına odaklanıyor. Komisyon, “Avrupa’daki binlerce şirketişlerini SAP üzerinde yürütüyor; söz konusu uygulamalar müşterilerin seçeneklerini azaltıp maliyetleri artırıyor olabilir” değerlendirmesini yaptı. SAP ise ilk açıklamasında, sürecin finansal performansını etkilemesini beklemediğini belirterek, “Endişeleri ciddiye alıyoruz; Komisyon ile yakın çalışıyoruz” mesajını verdi.
Soruşturmanın odağı ne?
Brifinge göre Komisyon, üç başlıkta rekabetin engellenmiş olabileceğini değerlendiriyor:
- Bakım ve destekten ayrılmayı zorlaştırma: SAP’nin bazı iş birimleri için müşterilerin rakip bakım/destek sağlayıcılarına geçişini zorlaştırdığı, destek paketlerini kullanılmayan lisanslar için bile sonlandırmayı engellediği iddia ediliyor.
- Başlangıç süresini uzatma: Yerinde (on-prem) ERP lisanslarında ilk dönem süresinin sistematik biçimde uzatıldığı ve bu dönemde müşterinin fesih hakkının bulunmadığı belirtiliyor.
- Geri dönüş ücretleri: Bakım/desteğe ara verip geri dönen müşterilere “yeniden başlatma” ve “geriye dönük bakım” ücretleri uygulandığı; bu tutarların, müşterinin ayrılmamış olması hâlinde ödeyeceği toplamla aynı seviyede fiyatlandığı ifade ediliyor.
SAP ne diyor?
Şirket, uygulamalarının küresel yazılım sektöründeki yerleşik standartlara dayandığını ve rekabet kurallarıyla uyumlu olduğunu savunuyor. Reuters’ın hafta başındaki haberine göre SAP, Komisyon’un çekincelerini gidermek amacıyla gönüllü taahhütler üzerinde de çalışıyor. SAP’nin “maddi etki beklemiyoruz” vurgusu, soruşturma seyrinde ceza riskini ortadan kaldırmıyor: AB rekabet kuralları ihlallerinde yıllık küresel cironun %10’una kadar para cezası söz konusu olabiliyor.
Neden önemli?
ERP pazarında pazar lideri olan SAP’nin satış sonrası kuralları, yüz binlerce kullanıcısı bulunan bakım/destek ekosisteminin işleyişini doğrudan etkiliyor. Komisyon’un tespitleri teyit edilirse, müşteri kilidi (vendor lock-in), fesih koşulları, lisans optimizasyonu ve bakım fiyatlaması gibi alanlarda zorunlu değişiklikler gündeme gelebilir. Bu da AB’de SAP kullanan şirketlerin, üçüncü taraf bakım sağlayıcılarına daha kolay ve maliyet etkin geçiş yapabilmesi anlamına gelir. Tersine, SAP’nin argümanları ikna ederse, yazılım lisans yönetiminde kurumsal istikrar ve güvenlikgerekçeleri ağır basabilir.
Müşteriler ve rakipler için olası etkiler
Kısa vadede, soruşturma belirsizlik yaratabilir ancak mevcut sözleşmeleri derhâl değiştirmez. Orta vadede iki senaryo öne çıkıyor:
- Davranışsal taahhütler: SAP, fesih/yenileme esnekliği, kullanılmayan lisansların destekten çıkarılabilmesi ve geri dönüş ücretlerinde üst sınır gibi gönüllü düzenlemeler sunarsa, Komisyon bunları bağlayıcı hâle getirebilir.
- Yaptırım ve yapısal değişiklik baskısı: İhlal tespiti hâlinde para cezasının yanı sıra, sözleşme şablonlarındakalıcı revizyon ve müşteri taşıma süreçlerinin standartlaşması istenebilir.
Zaman çizelgesi ve sonraki adımlar
Komisyon, tespit sürecinde SAP’den ve müşterilerden ayrıntılı veri/sözleşme örnekleri talep edecek; pazar testi ve paydaş dinlemeleri yapılacak. SAP’nin taahhüt paketi resmî kanallara sunulursa, Komisyon bunu kamuoyu istişaresine açabilir. Soruşturmanın kapsamı ve olası yaptırımlar, ön bulgular tamamlandığında daha netleşecek.
AB, ERP satış sonrası pazarında rekabet ve tüketici refahı odaklı büyük bir dosyayı masaya aldı. SAP, “sektör standardı” ve “uyum” savunusunu sürdürürken; Brüksel, seçeneklerin çoğalması ve maliyetlerin düşmesi için sözleşme esnekliği arıyor. Dosyanın sonucu, yalnızca SAP müşterilerini değil, kurumsal yazılım sektöründeki sözleşme pratiklerini de yeniden şekillendirebilir.
SAP · ETRSAP SE—